Lesbrief 11: Op transport naar Duitsland of Polen.

Vanuit Kamp Westerbork werden de Joden per trein vervoerd naar kampen in Duitsland, Tsjechië en Polen. De meest bekende daarvan zijn Dachau, Auschwitz, Buchenwald en Sobibor.

We zullen even weer de belevenissen van de familie Toncman oppakken, want zoals het hen verging, zo verging het velen.

Op 9 februari 1943 werd de familie vanuit Westerbork naar het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz weggevoerd.  Onderweg kregen ze nauwelijks te eten en te drinken. Ze zullen in hun goederenwagon geen toilet hebben gehad, hoogstens één emmer voor allen die in die wagon waren opgepropt.

De reis duurde drie dagen, zodat ze op 12 februari in Auschwitz aankwamen. Alle mannen werden hier direct gescheiden van vrouwen en kinderen. Moeder Toncman en haar drie kinderen werden rechtstreeks naar een doucheruimte gebracht. Zij zal hier voor de schijn een stuk zeep hebben gekregen en een handdoek, maar in plaats van water kwam er een dodelijk gas uit de douches, zodat allen in die ruimte binnen enkele ogenblikken stierven. Zo stierf Esther Toncman op 36-jarige leeftijd met haar drie kindertjes, een, twee en drie jaar oud, in een gaskamer te Auschwitz.

Vader Toncman werd elders in het kamp verplicht tot dwangarbeid, samen met vele anderen. Lange werkdagen en te weinig eten maakte dat ze dit niet lang vol konden houden en zo verging het ook de Pekelder rabbijn. Hij stierf op 30 april 1943.

De tekst: ‘Arbeit macht frei’ bij de ingang van het kamp Auschwitz.

Vanuit Westerbork zijn Joden die in Winschoten woonden, naar kamp Bergen-Belsen in het noorden van Duitsland weggevoerd. Op hun reis daarheen passeerden ze het station in Winschoten. Wat moet er toen in hen zijn omgegaan: vlak langs huis en haard gaan en toch zo ver weg.

Vragen, opdrachten en websites bij ‘Lesbrief 11’.

1.                     Vragen

Vraag 1:        Verklaar de naam concentratiekamp.

Vraag 2:         Verklaar de naam vernietigingskamp.

Vraag 3:         Waarom, denk je, werd de mensen wijsgemaakt dat ze zich eerst moesten douchen?

2.                     Opdrachten

Opdracht 1:   Zoek op hoe de plaats Auschwitz tegenwoordig heet en in welk land het ligt. *

Opdracht 2:   De toegangspoort naar kamp Auschwitz droeg de tekst: “Arbeit

macht frei”, (werk maakt vrij) **, terwijl de poort van kamp Buchenwald de tekst had: “Jedem das Seine” ** (Ieder het zijne).  Waarom zou je deze teksten ‘gemeen’ kunnen noemen.

Opdracht 3:   Probeer  ergens op te zoeken hoeveel Joden er in totaal in de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s zijn omgebracht.

3.                  Websites

*                   http://nl.wikipedia.org/wiki/Auschwitz_(stad)

**                http://nl.wikipedia.org/wiki/Auschwitz_(concentratiekamp)